Dù may mắn không gây thiệt hại về người nhưng sự việc một lần nữa đặt ra câu hỏi về công tác đảm bảo an toàn cháy nổ trên các phương tiện vận tải hành khách, cũng như quyền lợi của hành khách khi gặp sự cố bất ngờ.
Cần làm gì khi xe bốc cháy trên cao tốc?
Theo các chuyên gia về an toàn giao thông, việc đầu tiên và quan trọng nhất khi xe có dấu hiệu cháy là giữ bình tĩnh. Hành khách cần nhận thức rõ rằng mỗi giây trôi qua có thể tạo ra khác biệt giữa sống và chết.
Khi phát hiện khói hoặc mùi khét phát ra từ khoang máy hay trong xe, việc cảnh báo những người xung quanh và tìm lối thoát gần nhất phải được ưu tiên thực hiện ngay lập tức.
Trên xe khách, các lối thoát hiểm bao gồm cửa lên xuống, cửa sổ thoát hiểm và trong nhiều trường hợp là cửa thoát khẩn cấp ở cuối xe.
Nếu cửa chính bị kẹt hoặc lửa lan nhanh, hành khách nên sử dụng búa thoát hiểm để đập kính. Hành khách nên đập vào góc kính – vị trí dễ vỡ nhất và thoát ra nhanh chóng nhưng trật tự, tránh chen lấn hay quay lại lấy đồ đạc.
Khi đã thoát khỏi xe, cần di chuyển cách xa ít nhất 30 mét để tránh nguy cơ cháy lan hoặc nổ bình nhiên liệu. Việc đứng gần chiếc xe đang cháy là vô cùng nguy hiểm bởi lửa có thể bùng phát dữ dội bất kỳ lúc nào.
Trang bị thoát hiểm trên xe: Có nhưng ít được chú ý
Theo quy định, xe khách từ 16 chỗ trở lên bắt buộc phải có đầy đủ bình chữa cháy, búa phá kính và cửa thoát hiểm.
Tuy nhiên, trong thực tế, việc kiểm tra các thiết bị này thường bị xem nhẹ hoặc không được bảo trì định kỳ, thậm chí bố trí ở vị trí khó tiếp cận.
Do đó, hành khách được khuyến cáo nên chủ động quan sát sơ đồ thoát hiểm, xác định vị trí búa và cửa thoát khi vừa lên xe.
Đây là một kỹ năng đơn giản nhưng rất cần thiết, đặc biệt trong các chuyến đi đường dài vào mùa nắng nóng – thời điểm dễ xảy ra cháy nổ nhất trong năm.
Hành khách có được bồi thường nếu xe cháy?
Theo pháp luật hiện hành, các doanh nghiệp vận tải hành khách buộc phải mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với hành khách đi xe.
Trong trường hợp xảy ra sự cố gây thương tích hoặc thiệt hại về người, hành khách hoàn toàn có quyền yêu cầu bồi thường chi phí y tế, mất mát tài sản cá nhân và các tổn thất liên quan khác.
Tuy nhiên, với những trường hợp không có thiệt hại về người như vụ cháy xe trên cao tốc Mai Sơn – Quốc lộ 45, hành khách sẽ khó có cơ sở pháp lý yêu cầu đền bù nếu không chứng minh được thiệt hại cụ thể, chẳng hạn như mất mát hành lý, vật dụng giá trị.
Khi đó, các chứng từ như vé xe, hóa đơn mua hàng, ảnh chụp hiện trường và thông tin liên lạc với nhà xe sẽ trở thành căn cứ quan trọng để làm việc với cơ quan bảo hiểm hoặc đơn vị vận tải.
Lựa chọn an toàn và chủ động kỹ năng thoát hiểm
Trên thực tế, hành khách nên lựa chọn những nhà xe có uy tín, minh bạch về bảo hiểm, bảo dưỡng định kỳ và trang bị thoát hiểm đầy đủ. Đây là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu rủi ro khi xảy ra sự cố trên đường.
Bên cạnh đó, người đi xe cũng cần chủ động tìm hiểu kỹ năng thoát hiểm cơ bản. Việc nhận biết vị trí búa, cách mở cửa khẩn cấp hay thậm chí là thao tác đập kính đúng cách có thể cứu sống chính bản thân và những người xung quanh trong khoảnh khắc sinh tử.
Vụ cháy xe khách trên cao tốc Mai Sơn – Quốc lộ 45 là lời cảnh tỉnh cho cả hành khách và các đơn vị vận tải về việc không thể lơ là với yếu tố an toàn cháy nổ, đặc biệt là vào mùa cao điểm nắng nóng.
Trong mọi hành trình, chuẩn bị kỹ năng thoát hiểm và nắm rõ quyền lợi của mình không bao giờ là thừa. Sự an toàn của mỗi người không chỉ phụ thuộc vào chiếc xe, mà còn đến từ sự chủ động và hiểu biết của chính hành khách.
