Các phương tiện sử dụng đủ loại vật dụng như băng dính, decal, khẩu trang để giấu đi thông tin đăng ký xe. Điều đáng chú ý là đa phần những chiếc xe này đến từ lực lượng giao hàng công nghệ – shipper hoặc tài xế xe ôm.
Biết vi phạm nhưng vẫn ngang nhiên thực hiện
Theo quy định của Luật Giao thông đường bộ, việc làm mờ hoặc che biển số phương tiện là hành vi vi phạm và có thể bị xử phạt hành chính từ 4 đến 6 triệu đồng đối với xe máy. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều shipper vẫn ngang nhiên thực hiện hành vi này một cách công khai, bất chấp rủi ro bị xử lý.
Một phần nguyên nhân, theo các tài xế, đến từ nhu cầu tránh bị hệ thống giám sát của các công ty công nghệ "phạt nội bộ". Anh Nguyễn Xuân T., tài xế GrabBike, cho biết: "Chỉ cần để lộ biển số, hệ thống sẽ nhận diện được mình đang vi phạm – từ không mặc đồng phục, chở quá người, đến đi sai tuyến đường. Một lần tôi bị khóa tài khoản chỉ vì đi vào khu vực cấm."
"Lối thoát" trong cuộc đua doanh số
Ngoài mục đích tránh bị xử lý bởi nền tảng, việc che biển số còn được xem là “giải pháp tình thế” cho những người đang xoay xở mưu sinh bằng nghề shipper.
Một số tài xế tận dụng việc này để giao hàng ngoài ứng dụng – tức không thông qua app – nhằm tránh bị trừ chiết khấu. Một số khác chia sẻ tài khoản để nhiều người cùng sử dụng, giúp đạt đủ doanh số hoặc phần thưởng từ chương trình khuyến khích.
Vũ Anh K., sinh viên đang chạy BeFood, thẳng thắn: "Em đi học nhiều, nên bạn chạy giúp. Dùng xe người khác, tài khoản em – nếu không che biển thì dễ bị phát hiện, mất tài khoản."
Thiếu kiểm soát hay hệ quả từ áp lực mưu sinh?
Dưới góc nhìn của chuyên gia, hiện tượng che biển số là một "lỗ hổng" đang bị bỏ ngỏ trong công tác quản lý giao thông, đặc biệt với xe máy – phương tiện vốn chỉ có biển số phía sau và khó giám sát trong điều kiện đường phố đông đúc.
Sự thiếu thường xuyên của lực lượng tuần tra, cùng mức xử phạt không được áp dụng nghiêm, khiến hành vi vi phạm trở nên phổ biến.
Tuy nhiên, không thể bỏ qua khía cạnh xã hội: nhiều tài xế đang làm việc trong một môi trường nhiều áp lực và ít lựa chọn. Khi các nền tảng công nghệ đưa ra cơ chế thưởng – phạt chặt chẽ, thiếu tính linh hoạt, người lao động buộc phải xoay xở để tồn tại, thậm chí bằng cách đi ngược quy định.
Cần hành động tổng thể, không thể chỉ siết phạt
Để xử lý triệt để tình trạng che biển số, các biện pháp đơn lẻ như tăng mức phạt là chưa đủ.
Giải pháp cần đến từ nhiều phía: các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, đầu tư công nghệ nhận diện biển số thông minh; trong khi đó, doanh nghiệp công nghệ phải nhìn lại chính sách vận hành để đảm bảo công bằng và nhân văn cho người lao động.
Hiện tượng che biển số không còn là một hành vi cá biệt mà đang phản ánh một thực trạng phức tạp trong thị trường giao hàng công nghệ.
Nếu không có sự phối hợp đồng bộ giữa quản lý nhà nước và doanh nghiệp, “vùng xám” này sẽ tiếp tục mở rộng, tiềm ẩn nguy cơ mất kiểm soát và gây hệ lụy lâu dài đối với cả xã hội.
