Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Việt Nam không chỉ giành được những thắng lợi to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và bảo vệ Tổ quốc, mà còn đạt được những thành tựu kinh tế có ý nghĩa lịch sử, góp phần khẳng định vị thế quốc gia trên trường quốc tế.
Tranh cổ động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2/9.
Khởi đầu gian khó và những bước đi đầu tiên xây dựng nền kinh tế độc lập
Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, đất nước đứng trước muôn vàn khó khăn: nạn đói hoành hành, hơn 90% dân số mù chữ, chính quyền cách mạng non trẻ phải đối diện thù trong giặc ngoài. Trong hoàn cảnh “ngàn cân treo sợi tóc”, Đảng và Chính phủ đã lãnh đạo toàn dân phát động các phong trào diệt giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm, đặt nền móng đầu tiên cho sự kiến thiết kinh tế.
Trong kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954), nền kinh tế được tổ chức theo phương châm “vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”, huy động sức dân để duy trì sản xuất, phục vụ tiền tuyến. Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 là mốc son lịch sử, mở đường cho công cuộc xây dựng hậu phương xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc.
Từ năm 1955 đến 1975, dù đất nước bị chia cắt, miền Bắc vẫn kiên trì khôi phục và phát triển kinh tế, cải tạo quan hệ sản xuất theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời làm tròn vai trò “hậu phương lớn” chi viện cho miền Nam. Sau Đại thắng mùa Xuân 1975, đất nước thống nhất, toàn dân bước vào thời kỳ mới: xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, hậu quả nặng nề của chiến tranh, sự bao vây cấm vận từ bên ngoài và những hạn chế của cơ chế quản lý tập trung, quan liêu, bao cấp đã khiến nền kinh tế lâm vào tình trạng trì trệ, khủng hoảng (1976 – 1985).
Công cuộc đổi mới – bước ngoặt lịch sử đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng
Đứng trước yêu cầu bức thiết của thực tiễn, Đại hội VI (1986) của Đảng đã khởi xướng công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, trước hết là đổi mới tư duy kinh tế. Việc xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước đã tạo ra động lực to lớn, giải phóng sức sản xuất, khơi dậy tiềm năng của toàn xã hội.
Nhờ đó, đến giữa thập niên 1990, Việt Nam đã thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, hoàn thành và vượt mức các chỉ tiêu của Kế hoạch 5 năm (1991 – 1995). Đây là nền tảng để đất nước chuyển sang giai đoạn phát triển mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, từng bước hội nhập với kinh tế khu vực và thế giới.
Công cuộc đổi mới vĩ đại dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đưa Việt Nam tới thành công vượt bậc là một hành trình phát triển kinh tế đầy khó khăn nhưng cũng rất đáng tự hào của đất nước Việt Nam. "Nước Việt Nam từ máu lửa - Rũ bùn đứng dậy sáng lòa!" (Nguyễn Đình Thi).
Những thành tựu nổi bật trong gần bốn thập kỷ đổi mới
Gần 40 năm đổi mới đã mang lại những thành quả to lớn, có ý nghĩa lịch sử đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước:
Thứ nhất, tốc độ tăng trưởng duy trì ở mức cao và ổn định. Việt Nam liên tục nằm trong nhóm nền kinh tế có mức tăng trưởng nhanh hàng đầu châu Á. Từ một quốc gia nghèo nàn, lạc hậu, Việt Nam đã vươn lên nhóm nước đang phát triển có thu nhập trung bình.
Thứ hai, quy mô và cơ cấu kinh tế thay đổi căn bản. Đến năm 2024, quy mô GDP của Việt Nam xếp thứ 32 thế giới; nước ta cũng thuộc nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; nhiều ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghệ cao, dịch vụ hiện đại hình thành và phát triển.
Thứ ba, nông nghiệp – nông thôn có bước phát triển vượt bậc. Từ một nền nông nghiệp tự cung tự cấp, Việt Nam đã trở thành cường quốc xuất khẩu nông sản, nằm trong nhóm hàng đầu thế giới về gạo, cà phê, hồ tiêu, thủy sản… Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt nhiều thành tựu quan trọng, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nông dân.
Thứ tư, hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng. Việt Nam đã tham gia ASEAN, WTO, ký kết và thực thi nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP… Sự hội nhập chủ động, toàn diện này không chỉ mở rộng thị trường, mà còn nâng cao sức cạnh tranh, khẳng định uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Thứ năm, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện. Thu nhập bình quân đầu người tăng nhanh; tỷ lệ nghèo đa chiều giảm mạnh; các chỉ số phát triển con người (HDI) liên tục được cải thiện. Kết quả này thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội.
Ý nghĩa của thành tựu kinh tế sau 80 năm
Những thành tựu kinh tế nổi bật trong 80 năm qua khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và sức sáng tạo của dân tộc Việt Nam; chứng minh tính đúng đắn, sáng tạo của đường lối đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo. Từ một quốc gia nghèo nàn, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Việt Nam đã vươn lên trở thành một nền kinh tế năng động, hội nhập sâu rộng, có vị thế quốc tế ngày càng cao.
Đó cũng là nền tảng vững chắc để hiện thực hóa khát vọng phát triển hùng cường, thịnh vượng, sánh vai cùng các cường quốc năm châu, đồng thời tiếp tục khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn đúng đắn của dân tộc Việt Nam.
Một số số liệu chọn lọc
|
