
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, GS,TS. Lê Văn Lợi ( ảnh dưới) nêu rõ: Nông nghiệp, nông dân, nông thôn giữ vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH-HĐH) và bảo vệ Tổ quốc. Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, trong đó có Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn “hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, văn minh”.

Khu vực Tây Bắc có vị trí chiến lược, giàu bản sắc văn hóa nhưng địa hình hiểm trở, điều kiện kinh tế – xã hội còn khó khăn. Những năm qua, các tỉnh đã đạt kết quả quan trọng: hạ tầng kinh tế – xã hội được nâng lên; nhiều hợp tác xã, mô hình liên kết theo chuỗi hình thành; thu nhập, đời sống được cải thiện; tỷ lệ hộ nghèo giảm; văn hóa – xã hội có tiến bộ; an ninh, quốc phòng vững chắc; nhận thức của người dân chuyển biến tích cực. Tuy vậy, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới còn thấp, một số tiêu chí thiếu bền vững; sản xuất nông nghiệp còn manh mún; hạ tầng chưa đồng bộ; thu nhập của người dân còn hạn chế; một bộ phận cán bộ cơ sở còn lúng túng.

Trong bối cảnh quốc tế biến động, cách mạng công nghiệp 4.0, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, bảo hộ mậu dịch…, việc xây dựng nông thôn mới ở Tây Bắc vừa có cơ hội, vừa đầy thách thức. Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết chiến lược, trong đó nhấn mạnh đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế, chuyển đổi số, phát triển kinh tế tư nhân và sắp xếp bộ máy tinh gọn. Đây là định hướng quan trọng để các địa phương chủ động tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức, xây dựng mô hình nông thôn đặc thù vùng cao nhưng vẫn gắn kết với xu thế phát triển hiện đại.
Để các tỉnh Tây Bắc vươn lên, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, GS,TS. Lê Văn Lợi đề xuất tám nhóm giải pháp: phát huy vai trò chủ thể của nông dân, nâng cao năng lực sản xuất, khởi nghiệp, giảm nghèo bền vững; phát triển nông nghiệp sinh thái bền vững, ứng dụng khoa học – công nghệ, chuyển đổi số; xây dựng nông thôn mới hiện đại, giàu bản sắc, gắn hạ tầng với bảo tồn văn hóa; hoàn thiện thể chế, chính sách về đất đai, tín dụng, đầu tư; đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao khoa học – công nghệ, đào tạo nhân lực; quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn thể; gắn xây dựng nông thôn mới với bảo đảm quốc phòng – an ninh, làm thất bại mọi âm mưu chống phá.

Việc xây dựng nông thôn mới ở Tây Bắc không chỉ là hoàn thành tiêu chí về hạ tầng, mà cốt lõi là nâng cao chất lượng sống, khơi dậy nội lực, phát triển bền vững, xây dựng nông thôn văn minh, giàu bản sắc, nơi con người hài hòa với thiên nhiên và làm chủ tương lai. Hội thảo là diễn đàn quan trọng để các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp đóng góp giải pháp thực tiễn, đưa Tây Bắc vươn lên trong giai đoạn mới, góp phần vào mục tiêu chung của cả nước về nông thôn mới hiện đại, giàu bản sắc và bền vững.
Hội thảo đã tiếp nhận và tuyển chọn gần 60 bài tham luận từ các nhà khoa học, nhà quản lý và doanh nghiệp trong và ngoài khu vực. Các tham luận tập trung làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng nông thôn mới, kinh nghiệm quốc tế, cùng các giải pháp phát huy tiềm năng, lợi thế đặc thù của Tây Bắc.
Nhiều kiến nghị thiết thực được đưa ra như: đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp và quản lý nông thôn; phát triển kinh tế nông thôn đa dạng gắn với du lịch, làng nghề và kinh tế xanh; nâng cao dân trí, đào tạo kỹ năng số cho thanh niên nông thôn; tăng cường bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu; khuyến khích sản xuất sạch, phát huy vai trò cộng đồng và người dân trong tiến trình xây dựng nông thôn mới.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo khoa học “Xây dựng nông thôn mới ở một số tỉnh Tây Bắc hiện nay”, tổ chức tại Trường Chính trị tỉnh Điện Biên, ngày 17/8/2025
Chương trình xây dựng nông thôn mới được Đảng và Nhà nước khởi xướng từ năm 2010 là một chủ trương lớn, toàn diện, nhằm thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Sau 14 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, diện mạo nông thôn Việt Nam đã có nhiều khởi sắc rõ rệt; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng cao; kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội được đầu tư đồng bộ hơn; các mô hình sản xuất hàng hóa, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, liên kết hợp tác “3 nhà”: Nhà nước – doanh nghiệp – nông dân được hình thành và từng bước phát triển.
Thực tiễn xây dựng nông thôn mới ở các vùng miền vẫn còn nhiều khác biệt. Đặc biệt, vùng Tây Bắc – với đặc trưng địa hình đồi núi chiếm trên 80%, nơi sinh sống của khoảng hơn 7 triệu người, trong đó trên 60% là đồng bào dân tộc thiểu số – có trình độ phát triển kinh tế – xã hội còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao. Đồng thời, đây cũng là địa bàn có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng – an ninh, được ví như phên dậu phía Tây của Tổ quốc.