Tháo gỡ rào cản để người dân yên tâm sử dụng "xe máy điện"

Gánh nặng tài chính với người thu nhập thấp

Theo Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ cấm xe máy xăng lưu thông trong khu vực Vành đai 1 và tiến tới mở rộng trên toàn địa bàn thành phố vào năm 2030.

Quy định này buộc nhiều người dân, đặc biệt là lao động thu nhập thấp phải tính đến phương án chuyển đổi phương tiện sớm.

Chị Nguyễn Ngân, 43 tuổi, tài xế xe ôm công nghệ cho biết chiếc xe xăng chị đang sử dụng có giá trị chỉ khoảng 5 triệu đồng, trong khi một chiếc xe máy điện mới, đủ phục vụ công việc hằng ngày, có giá thấp nhất cũng khoảng 20 triệu đồng.

“Tiền sinh hoạt còn phải cân đo đong đếm. Mua xe điện là cả một áp lực lớn,” chị Ngân chia sẻ. “Đã vậy chỗ tôi thuê trọ còn không cho sạc xe, không biết sẽ phải xoay xở ra sao.”

Để hỗ trợ người dân, Hà Nội đã công bố chính sách trợ giá từ 3–5 triệu đồng tùy đối tượng cho người chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện trị giá từ 15 triệu đồng trở lên.

Ngoài ra, thành phố cũng miễn 100% lệ phí trước bạ và phí đăng ký biển số đến hết năm 2030.

Công suất vận hành bị ảnh hưởng khi trời nóng

Một số người dùng tỏ ra e ngại trước khả năng hoạt động của xe điện trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đặc biệt vào mùa hè khi nhiệt độ ngoài trời có thể vượt 40 độ C.

Anh Đàm Quốc Anh (quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết anh lo ngại pin xe sẽ bị quá nhiệt khi đi ngoài nắng lâu, dẫn đến giảm công suất.

Thực tế, nhiều tài xế công nghệ từng sử dụng xe điện xác nhận rằng khi xe vận hành liên tục ngoài trời nắng gắt, tốc độ và khả năng tăng tốc sẽ giảm rõ rệt. Một số mẫu xe phổ thông không trang bị đồng hồ đo nhiệt độ pin, khiến người dùng khó kiểm soát.

Tuy nhiên, các mẫu xe như Yamaha hay Dat Bike có tích hợp cảnh báo nhiệt độ pin và động cơ, hỗ trợ người dùng chủ động điều chỉnh tốc độ.

Khuyến nghị khi sử dụng xe điện mùa hè:

• Không đỗ xe dưới trời nắng lâu;

• Hạn chế tăng tốc đột ngột hoặc vặn ga tối đa khi không cần thiết;

• Sau khi di chuyển dài dưới trời nắng, nên để pin nguội khoảng 30–60 phút trước khi sạc.

Vá lốp xe điện vẫn còn là trở ngại

Vấn đề sửa chữa, đặc biệt là vá hoặc thay lốp xe, tiếp tục là nỗi lo của nhiều người sử dụng xe máy điện. Lốp sau của xe điện thường tích hợp động cơ, cần tháo môtơ và dây điện nên kỹ thuật phức tạp và thời gian xử lý lâu hơn xe xăng.

Một số mẫu như Honda CUV e:, Yamaha Neos có thiết kế cho phép tháo lốp sau dễ dàng hơn.

Dù vậy, nhiều tiệm sửa xe truyền thống vẫn chưa đầu tư dụng cụ chuyên dụng, khiến việc sửa xe điện chưa phổ biến rộng rãi.

Hạ tầng và chính sách: Vẫn còn thiếu đồng bộ

Nhiều cư dân trong khu vực nội đô bày tỏ lo ngại về tính khả thi của lộ trình cấm xe xăng, khi hạ tầng hỗ trợ xe điện còn thiếu và chưa đồng bộ.

Các vấn đề như trạm sạc điện, chỗ để xe, hệ thống vận tải công cộng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của dân cư.

Bên cạnh đó, một nghịch lý đáng chú ý là trong khi chính quyền khuyến khích sử dụng xe điện, nhiều chung cư lại cấm mang pin lên nhà hoặc cấm sạc trong khuôn viên, gây khó khăn cho người dùng.

Các giải pháp đổi pin của các hãng như Honda hay Selex Motor đang được triển khai nhưng chưa thuyết phục người dùng do:

• Giá thuê pin còn cao;

• Điểm đổi pin chưa phổ biến;

• Chất lượng pin sau khi đổi không đồng đều;

• Lo ngại về việc xử lý pin cũ gây hại môi trường.

Dù việc chuyển đổi sang xe điện là xu thế tất yếu trong tương lai, nhất là với các đô thị lớn như Hà Nội nhưng để quá trình này diễn ra thuận lợi, người dân cần nhiều hơn những chính sách cụ thể, minh bạch và thiết thực.

Việc đồng bộ hạ tầng, tăng độ phủ dịch vụ hậu mãi và nâng cao nhận thức người dân sẽ là những bước đi cần thiết để xe máy điện trở thành lựa chọn thực sự an tâm thay thế xe xăng trong những năm tới.