Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về trật tự, an toàn giao thông (Cục CSGT), cho biết: "Dừng quá vạch dừng trước đèn tín hiệu được hiểu là không chấp hành hiệu lệnh đèn.
Khi đến ngã tư mà đèn chuyển vàng hoặc đỏ, người điều khiển phương tiện phải dừng lại trước vạch. Nếu bánh xe đã chèn hoặc vượt qua vạch, hành vi đó tương đương vượt đèn đỏ."
Theo quy định tại Nghị định 168/2024, lỗi không tuân thủ đèn tín hiệu giao thông bị xử phạt rất nghiêm:
-
Ôtô: 18–20 triệu đồng, trừ 4 điểm bằng lái
-
Xe máy: 4–6 triệu đồng, trừ 4 điểm bằng lái
Mức phạt này khiến không ít người bất ngờ, đặc biệt trong bối cảnh thói quen dừng xe quá vạch khá phổ biến, nhất là với người điều khiển xe máy.
Một số ý kiến từ tài xế cho rằng hành vi này nên được xử phạt nhẹ theo lỗi "không tuân thủ vạch kẻ đường".
Tuy nhiên, đại tá Nhật khẳng định, các vạch dừng trước đèn tín hiệu có ý nghĩa như "ranh giới cấm", tương tự một hàng đinh vô hình.
Vượt qua là đồng nghĩa vi phạm tín hiệu đèn, chứ không còn là lỗi kỹ thuật liên quan vạch kẻ đường như vạch mắt võng, vạch phân làn...
Luật sư Đặng Thành Chung (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng, xét về ngữ nghĩa pháp lý, mức phạt theo Nghị định là đúng. Tuy nhiên, trên thực tế, hành vi dừng quá vạch và hành vi vượt đèn đỏ có bản chất khác nhau.
"Người lái có thể vẫn có ý thức chấp hành luật giao thông nhưng do kỹ thuật như phanh không đủ, ước lượng sai nên bánh xe lỡ vượt vạch", ông Chung nhận định. Do đó, theo ông, cần cân nhắc phân loại lỗi này ở mức nhẹ hơn, thay vì quy vào vi phạm nặng như vượt đèn đỏ thực sự.
Các chuyên gia an toàn giao thông cũng đề xuất nên có hướng tiếp cận mềm dẻo hơn. Chẳng hạn:
-
Dừng quá vạch nhưng chưa lấn vào phần đường dành cho người đi bộ: phạt nhẹ
-
Dừng lấn sang phần vạch dành cho người đi bộ: phạt trung bình
-
Dừng quá vạch và lấn sang làn xe chạy: phạt nặng như vượt đèn đỏ
Cách phân cấp như vậy giúp đảm bảo tính công bằng và hợp lý trong xử lý vi phạm giao thông.
Cơ quan chức năng khuyến cáo người tham gia giao thông cần quan sát kỹ tín hiệu đèn khi đến gần ngã tư để giảm tốc kịp thời, dừng đúng vị trí. Tránh dừng xe quá vạch vừa để đảm bảo an toàn, vừa không bị xử phạt nặng không đáng có.
