Rất nhiều loài trong số này đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do mất sinh cảnh, mất rừng và bị săn bắt hoặc buôn bán bất hợp pháp. Theo nội dung công bố, báo cáo đã chỉ ra, trong năm 2020, toàn tiểu vùng đã phát hiện 155 loài thực vật, 16 loài cá, 17 loài lưỡng cư, 35 loài bò sát và một loài động vật có vú để nâng tổng số loài được phát hiện trong khu vực lên 3.007 loài tính từ năm 1997. Riêng tại Việt Nam, Chương trình Bảo tồn động vật hoang xác định, có 91 loài mới được phát hiện, trong đó có 85 loài đặc hữu. Đáng chú ý trong số này là một loài ếch đầu to và một loài thực vật họ dâu tằm sinh sống trong các dãy núi phía Nam và ở miền Trung, là 2 trong số những loài đặc hữu mới được phát hiện, Theo nhà bảo tồn động vật hoang dã Nguyễn Văn Trí Tín “Việt Nam chắc chắn sẽ là một trong những nơi đầy tiềm năng cho việc nghiên cứu và khám phá các loài mới. Những loài này là những tuyệt tác của hàng triệu năm tiến hoá, nhưng hiện đang phải chịu rất nhiều mối đe doạ. Nhiều loài có thể đã tuyệt chủng trước khi được biết tới.”
Từ những phát hiện mới được công bố, WWF kêu gọi chính phủ các quốc gia trong khu vực tăng cường hơn nữa việc bảo vệ các loài hoang dã tuyệt đẹp và quý hiếm đang bị đe dọa hiên nay. Nghiên cứu sâu báo cáo tháng 01 năm 2022 của WWF, các nhà phân tích cho rằng, báo cáo đã tập hợp được hàng trăm công trình nghiên cứu của các nhà khoa học từ các trường đại học, tổ chức bảo tồn và cơ quan nghiên cứu trên thế giới. Theo đó, những nét nổi bật thu hút được sự quan tâm của dư luận xã hội đã tập trung vào nhiều loài động, thực vật mới phát hiện,
Điển hình về những loài động vật mới tìm thâý trong tiểu vùng đó là: Loài ếch đầu to mang tên Leptobrachium lunatum có tại Việt Nam và Campuchia, hiện đang bị đe doạ bởi mất rừng và suy thoái rừng diễn ra liên tiếp cũng như việc bắt nòng nọc của loài ếch này để làm thức ăn. Loài sa giông Tylototriton phukhaensis màu nâu cam có sừng quỷ và hoạ tiết sọc chạy nối tiếp nhau được phát hiện tại Thái Lan, khi các nhà nghiên cứu tình cờ nhìn thấy nó trong một tạp chí phát hành từ 20 năm trước. Loài voọc Trachypithecus popa ở Myanmar, được biết lần đầu tiên dưới dạng mẫu vật 100 năm tuổi trong Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên nước Anh; loài này đang bị đe dọa bởi nạn săn bắn và mất môi trường sống với số lượng ước tính chỉ còn từ 200 đến 250 cá thể trong tự nhiên; Loài Tắc kè đá Cnemaspis selenolagus phát hiện ở Thái Lan, hình thái bên ngoài trông như đang được tô vẽ dở với màu vàng cam ở phần trên cơ thể rồi đột ngột chuyển sang màu xám ở phần lưng; điều này cho phép nó ngụy trang, hoà mình với địa y và rêu khô trên đá và thân cây để trốn tránh các loài săn mồi.
Về thực vật, nổi bật trong những loài mới được phát hiện là cây dâu tằm, cây họ gừng và cây tre;
Cây dâu Artocarpus montanus sống tại vùng núi phía Nam và miền Trung Việt Nam, loài cây này có họ hàng với mít và sa kê, lần đầu tiên cây được phát hiện trong mẫu vật tại vườn bách thảo Missouri (Hoa Kỳ). Bằng phân tích DNA trong năm 2020, các nhà nghiên cứu xác nhận đây là một loài mới. Cùng với dâu tằm, cây gừng Amomum foetidum, có mùi hăng được phát hiện trong một cửa hàng thực vật ở miền Đông Thái Lan, nó thường được dùng để thay hương vị bọ xít của một loại tương ớt. Loài tre Laobambos calcareus mới được phát hiện tại Lào, đây là loài tre mọng nước đầu tiên được tìm thấy. Thân cây có thể phồng lên hoặc xẹp xuống trong mùa khô và mùa mưa, đây là yếu tố rất quan trọng để cây có thể tồn tại được trong những điều kiện thời tiết khác nhau.
Những khám phá về động thực vật mới đã được các nhà nghiên cứu xác định và xem xét cẩn trọng chứng tỏ tiểu vùng Mekong mở rộng đang ở tuyến đầu trong nghiên cứu khám phá khoa học và là điểm nóng về đa dạng các loài. Ở đây, nhiều loài đang có nguy cơ tuyệt chủng trước khi được phát hiện. do môi trường sống bị hủy hoại và dịch bệnh lây lan, sự săn mồi và cạnh tranh từ các loài xâm lấn và đặc biệt là sự tàn phá của các hoạt động bất hợp pháp như săn bắt và đặt bẫy trộm trong các khu bảo tồn và các khu vực có độ đa dạng sinh học cao.
Báo cáo mới của WWF còn cho biết, gần đây các loài linh trưởng trong khu vực đang bị suy giảm nghiêm trọng. Sinh cảnh của linh trưởng bị mất và suy thoái do các hoạt động khai thác gỗ bất hợp pháp, chuyển đổi sử dụng đất và mở rộng chăn thả gia súc. Săn bắt và đặt bẫy gây áp lực lớn lên các quần thể linh trưởng, khiến nhiều loài đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Tiến sỹ Thomas Ziegler, Trưởng khoa Bò sát, Thủy ngư và Động vật không xương sống của Vườn thú Cologne đã nhấn mạnh đến những mối đe doạ nghiêm trọng mà các loài linh trưởng đang phải đối mặt và cho rằng “cần phải ghi lại kho tàng đa dạng sinh học này trước khi nó biến mất hoàn toàn”.
Cuộc khủng hoảng Covid-19 bùng phát cho thấy. Loài người khó có thể can thiệp vào hệ thống tự nhiên, mạng lưới thức ăn và đa dạng sinh học của nó. Từ sự tồn tại lâu dài của những loài động, thực vật mới phát hiện trong tiểu vùng Mêkong mở rộng, có lẽ con người cần phải học hỏi một cách cẩn trọng hơn để rút ra cách chung sống với tất cả các loài vật khác nhau trên hành tinh này, thay vì chỉ khai thác và tiêu diệt chúng./.
