Mặc dù có khả năng nhân giống thành công một loài động vật quý hiếm nằm trong Sách Đỏ Việt Nam, người nông dân này lại phải trả giá đắt vì vi phạm pháp luật. Câu chuyện này là lời cảnh tỉnh về việc tuân thủ các quy định khi động chạm đến những loài động vật hoang dã, quý hiếm.
Một chuyên gia trong lĩnh vực bảo tồn đã khẳng định, việc nuôi và nhân giống các loài động vật hoang dã quý hiếm được quy định rất chi tiết tại Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Theo đó, việc nuôi các loài này không nhằm mục đích kinh doanh thương mại tự do mà phục vụ cho các mục tiêu cao cả hơn, bao gồm bảo tồn đa dạng sinh học, nghiên cứu khoa học hay du lịch sinh thái.
Ngay cả khi phục vụ mục đích du lịch sinh thái, các cá thể bị ốm, bị thương, đang mang thai hoặc nuôi con cũng không được trưng bày. Những mục tiêu này thể hiện quan điểm của Nhà nước trong việc ưu tiên bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, thay vì chỉ tập trung vào lợi ích kinh tế.
Thông tư 27 đặt ra những yêu cầu rất chặt chẽ đối với các cơ sở muốn tham gia hoạt động này. Đây là những điều kiện tiên quyết mà bất kỳ ai cũng phải nắm rõ.
Đầu tiên và quan trọng nhất là phải chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của con giống hoặc cá thể ban đầu. Tất cả các cá thể động vật quý hiếm được nuôi đều phải có nguồn gốc hợp pháp, được chứng minh rõ ràng. Đây là quy định nhằm ngăn chặn việc săn bắt, buôn bán trái phép động vật quý hiếm từ tự nhiên để làm giống.
Ngoài ra, cơ sở nuôi phải được cấp Giấy chứng nhận cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học, trong đó ghi rõ danh mục và số lượng cá thể được phép nuôi. Cơ sở cũng phải mở sổ theo dõi chi tiết toàn bộ quá trình nuôi, sinh sản, ốm, chết... Điều kiện về cơ sở vật chất cũng rất khắt khe. Chuồng trại phải có kích thước và thiết kế phù hợp với đặc điểm sinh học của từng loài, đảm bảo các tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường, thú y và an toàn cho người lẫn loài nuôi. Đặc biệt, với loài thú lớn, phải có khu vực phục hồi tập tính hoang dã.
Trong trường hợp động vật bị ốm, chết hoặc sinh sản, chủ cơ sở phải thông báo ngay lập tức cho cơ quan chức năng để xử lý theo đúng quy định. Những quy định này nhằm đảm bảo mọi hoạt động đều được kiểm soát và hướng tới mục tiêu bảo tồn một cách hiệu quả.
Câu chuyện của ông Thái Khắc Thành là một minh chứng đau lòng cho thấy sự thiếu hiểu biết về pháp luật có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Mặc dù ông có khả năng nhân giống gà lôi trắng, nhưng việc không tuân thủ các quy định về chứng minh nguồn gốc và cấp phép đã biến hoạt động của ông thành hành vi vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự.
Bài học rút ra từ vụ án này là: Dù có thiện chí hay năng lực nhân giống, mọi cá nhân, tổ chức đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Nguồn gốc con giống là yếu tố then chốt để một cơ sở nuôi động vật hoang dã có thể hoạt động hợp pháp.
Thông tư 27 không phải là rào cản, mà là công cụ pháp lý hữu hiệu để Nhà nước quản lý chặt chẽ hoạt động này, đảm bảo cân bằng giữa lợi ích kinh tế và mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học. Bất kỳ ai muốn tham gia vào lĩnh vực này đều phải tìm hiểu kỹ và tuân thủ tuyệt đối các quy định để tránh những vi phạm pháp luật đáng tiếc.
