Nhiều thành tựu đã đạt sau 30 năm trong lĩnh vực Chính trị - Ngoại giao, Kinh tế - Thương mại, Quốc phòng - An ninh, Khoa học - Công nghệ, Giáo dục - Đào tạo, Y tế, văn hóa, Du lịch… với nhiều hoạt động có tần suất dày đặc hơn, phạm vi mở rộng hơn và nội dung thực chất hơn. Cùng với trụ cột kinh tế ngày càng Phát triển, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là ưu tiên cao của 2 nước và đạt nhiều kết quả cụ thể, với các dự án rà phá bom mìn, xử lý ô nhiễm dioxin, hoạt động tìm kiếm quân nhân mất tích. Trưng bày không chỉ tái hiện chặng đường 30 năm hình thành và phát triển quan hệ Việt - Mỹ, mà còn gửi đi thông điệp về một tương lai hợp tác ổn định, cùng hướng tới hòa bình và thịnh vượng.
Trong hành trình đó, công tác lưu trữ tài liệu đóng một vai trò thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng. Những hồ sơ, văn bản, bức thư ngoại giao, biên bản hội đàm được cẩn thận gìn giữ trong các kho lưu trữ ở cả hai quốc gia Việt Nam và Hoa Kỳ là minh chứng sắc nét cho quá trình hợp tác giữa các bên. Cơ quan lưu trữ quốc gia 2 nước thường xuyên trao đổi tài liệu, tổ chức trưng bày, xuất bản, giúp thế hệ trẻ hiểu biết hơn, hành động có trách nhiệm trong hiện tại và tương lai.
Bên cạnh đó, kho microfilm với gần 3 triệu trang chụp chữ viết, hình ảnh di vật, kỷ vật của Bộ đội miền Bắc và Quân Giải phóng miền Nam trong kháng chiến trước 1975, đang quản lý tại Trung tâm Việt Nam - Đại học Công nghệ Texas là nguồn thông tin, dữ liệu quý giá về các liệt sĩ Việt Nam đã hy sinh hoặc mất tích trong chiến tranh. Các cơ quan của Việt Nam và Hoa Kỳ đã nỗ lực tra cứu hồ sơ tài liệu lưu trữ, tìm kiếm thông tin, kỷ vật, chứng tích chiến tranh để trao trả cho gia đình các bên. Vì vậy, hoạt động trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh cho các gia đình liệt sĩ là hoạt động hết sức nhân văn đồng thời thể hiện tinh thần trách nhiệm và thiện chí trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh, góp phần củng cố lòng tin, tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa nhân dân hai nước.
Ảnh đính kèm do tác giả cung cấp: Ban Tổ chức vừa họp phiên cuối cùng để rà soát lại công việc chuẩn bị cho sự kiện nhân văn và ý nghĩa nêu trên.
Đã 3 năm liên tục (2023 – 2025) Tổ chức “Trái tim người lính Việt Nam” (TTNL) và Nhóm Kỷ vật Kháng chiến (KVKC) phối hợp với Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ (VNCA) của Đại học Texas Tech Hoa Kỳ, thực hiện việc tìm kiếm thân nhân các gia đình Liệt sĩ, Thương binh, Cựu chiến binh… để trao trả các tài liệu, di vật, kỷ vật… mà chúng tôi gọi chung là “Hồ sơ Chứng tích Chiến tranh”, được phía Mỹ thu thập từ chiến trường trong chiến tranh Việt Nam. Các sự kiện trong năm 2023 và 2024 đều được tổ chức tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, với sự chứng kiến của nhiều cơ quan Báo chí – Truyền thông.
Năm nay, nhân kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt – Hoa Kỳ, với sự ủng hộ của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, sự kiện mang ý nghĩa nhân văn nêu trên, sẽ được tổ chức trang trọng tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III (TTLTQG3) - 34 Phan Kế Bính, Hà Nội, ngày 10/7/2025. Dự kiến, sự kiện sẽ có mặt và tham dự của ngài Marc E. Knapper – Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam; ngài McKeague Kelly Kahalewai - Giám đốc Cơ quan MIA Hoa Kỳ.
Về phía Đại học Texas Tech sẽ có sự tham gia của GS.TS Ron Milam (cựu chiến binh, Giám đốc Viện Hòa bình và Xung đột), GS.TS Steve Maxner (Giám đốc VNCA), cùng khoảng 10 sinh viên. Tại buổi lễ, dự kiến đại diện VNCA sẽ trao khoảng 50 bộ hồ sơ (tượng trưng cho 50 năm kết thúc chiến tranh Việt Nam) gồm thư từ, nhật ký… cho thân nhân các gia đình Liệt sĩ, Thương binh, Cựu chiến binh và Tổ chức TTNL. Đồng thời, VNCA cũng sẽ trao khoảng 200 bộ hồ sơ cho TTLTQG3 để quản lý và tiếp tục trao trả cho các gia đình.
Trưng bày tài liệu và trao trả hồ sơ chứng tích năm 2025, là những hoạt động mang nhiều ý nghĩa nhân văn, lịch sử và đối ngoại sâu sắc, không chỉ cùng nhau nhìn lại chặng đường 30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ, mà còn góp phần củng có mối quan hệ hợp tác, phát triển giữa hai nước mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Với ký ức được gìn giữ, với sự hợp tác được bồi đắp bằng thiện chí và trách nhiệm, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ hứa hẹn một tương lai tươi sáng, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì một thế giới hòa bình, ổn định, nhân văn và phát triển.
*
Quà tặng miễn phí: Mỗi đại biểu được mời đến với sự kiện này, đều được nhận 2 cuốn sách tặng miễn phí đầy ý nghĩa, nhân tháng 7 tri ân Thương binh - Liệt sĩ:
1- Tự truyện "Phượng" (NXB Phụ nữ, 2024): Nữ tác giả Phạm Kiều Phượng sinh 1943, có bà nội là Mẹ Việt Nam Anh hùng, cha là Liệt sĩ chống Pháp, chồng là Cựu chiến binh PKKQ. Tác giả Phạm Kiều Phượng đã trao tặng 500 cuốn sách này, cho Chương trình "Tủ sách Đặng Thùy Trâm".
2- Tự truyện "Tổ quốc trong tim người lính" (NXB Thông tin và Truyền thông, 2025): Tác giả Đặng Sỹ Ngọc, sinh 1948, là Thương binh 81% thương tật. Ông đã 7 lần bị thương tại chiến trường, nhưng chưa bao giờ khuất phục trước số phận. Dù có tiêu chuẩn Nhà nước nuôi đến hết đời, nhưng Đặng Sỹ ngọc đã viết đơn xin về nhà, ông từng nhiều năm làm xe lai (xe ôm) ở thành Vinh, để có tiền giúp đỡ vợ con...
Cả 2 tác giả đều có mặt tại sự kiện, sẵn sàng ký tặng sách cho bạn đọc, nếu ai có yêu cầu.
Hà Nội, ngày 9/7/2025
TTNL
