Bà Nguyễn Thị Bình, tên thật là Nguyễn Châu Sa, sinh năm 1927 tại làng Gò Nổi, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam - một vùng đất giàu truyền thống cách mạng. Điều đặc biệt là bà là cháu ngoại của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh (1872-1926).
Chính gia thế hào hùng này đã hun đúc trong bà tinh thần yêu nước, ý chí độc lập và sự dũng cảm ngay từ thuở ấu thơ. Nền tảng tri thức và lòng tự tôn dân tộc từ người ông vĩ đại đã ảnh hưởng sâu sắc đến con đường hoạt động cách mạng và ngoại giao sau này của bà.
Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình (Ảnh: Vietnamnet)
Dấu ấn lịch sử tại Hội nghị Paris: "Khiêu vũ giữa bầy sói"
Trong bối cảnh Hội nghị Paris (1968-1973) diễn ra đầy căng thẳng và khốc liệt, bà Nguyễn Thị Bình đã đóng vai trò là Bộ trưởng Ngoại giao của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Tại bàn đàm phán, hình ảnh một người phụ nữ Việt Nam nhỏ bé, duyên dáng với nụ cười hiền hậu, nhưng lại sở hữu một trí tuệ sắc sảo và lập trường kiên định, đã gây ấn tượng mạnh mẽ với giới ngoại giao quốc tế.
Bà đã đối đầu với những nhà ngoại giao sừng sỏ nhất của các cường quốc mà không hề nao núng. Bằng những lập luận đanh thép, thông minh và đầy tính thuyết phục, bà không chỉ bảo vệ được lập trường của dân tộc mà còn giành được sự tôn trọng và ủng hộ của dư luận quốc tế.
"Bông hồng" ấy không chỉ chiến thắng bằng tài năng ngoại giao mà còn bằng cả tấm lòng chân thành vì hòa bình. Thắng lợi của Hiệp định Paris có một phần đóng góp không thể thiếu của bà, giúp chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình tại Việt Nam.
Gánh vác trọng trách quốc gia và tình hữu nghị quốc tế
Sau chiến tranh, bà Nguyễn Thị Bình tiếp tục cống hiến không ngừng nghỉ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Bà từng giữ chức Bộ trưởng Bộ Giáo dục, thực hiện nhiều cải cách quan trọng để thống nhất và phát triển nền giáo dục nước nhà.
Từ năm 1992 đến năm 2002, trên cương vị Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, bà đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện chính sách đối nội, đối ngoại của đất nước. Với kinh nghiệm ngoại giao dày dặn, bà đã giúp tăng cường mối quan hệ hợp tác với các nước, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông nước ngoài (Ảnh: En.baoquocte)
Một trong những câu chuyện ngoại giao ý nghĩa nhất thể hiện tầm ảnh hưởng của bà là mối quan hệ với Iraq. Năm 2002, khi còn 6 tháng nữa là nghỉ hưu, trong chuyến thăm Iraq, bà đã bày tỏ sự không thoải mái vì Việt Nam vẫn còn nợ Iraq một khoản vay từ những năm tháng khó khăn.
Trước tấm lòng của bà, Tổng thống Saddam Hussein đã quyết định xóa toàn bộ số nợ này, xem đây là món quà dành tặng nhân dân Việt Nam. Câu chuyện này không chỉ là minh chứng cho sự tín nhiệm mà bà đã gây dựng, mà còn là biểu tượng của tình hữu nghị cao đẹp giữa hai dân tộc.
Hòa bình cho nhân loại và "huân chương trong lòng dân"
Ngay cả khi đã nghỉ hưu, bà vẫn tiếp tục hoạt động không ngừng nghỉ vì mục tiêu hòa bình, dân chủ và phát triển. Bà là Chủ tịch Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam, đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy quan hệ hữu nghị với các dân tộc trên thế giới.
Bà Nguyễn Thị Bình không chỉ xứng đáng với Huân chương Lao động cao quý của Nhà nước, mà còn nhận được một danh hiệu vô giá khác: "huân chương trong lòng dân". Đó là sự kính trọng, yêu mến của nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế, những người yêu chuộng hòa bình trên khắp hành tinh. Cuộc đời bà là nguồn cảm hứng bất tận, chứng minh rằng vẻ đẹp của một người phụ nữ có thể làm nên những điều phi thường, góp phần làm nên cả lịch sử.
